Miloe heeft een dochter van 10 en een zoon die vrijdag 14 werd. En dat bracht herinneringen en gevoelens teweeg. Ze schreef dit voor hem.
‘Er is altijd wat op mijn verjaardag!’ riep je briesend, zoals je vrijwel alles briesend roept. Dit keer was het op jouw veertiende verjaardag paarse vrijdag op school. Waarom er geen speciale dag voor hetero’s is, wilde je weten, niet vies van enig drama. We lachten erom, we spraken erover, en later dacht ik, van alles dat de afgelopen jaren is veranderd, van alles dat nog zal veranderen, zal je altijd alles briesend ter discussie blijven stellen.
En nee, er is niet altijd, maar wel vaker wat bijzonders met je verjaardag. Toen je tien dagen na de uitgerekende datum besloot ter wereld te komen, bleek je geboortedag ook de sterfdag van je naamgenoot, zanger Otis Redding. Toen ik zes jaar geleden pannenkoeken op je verjaardag stond te bakken, stierf je tante veel te jong. Of dat toeval is, of jij dit uit een hoge hoed hebt getrokken, ik weet het niet. Wel heeft het lang en zwaar op me gedrukt, ik heb me vaak afgevraagd of er iets was met een oude ziel, wat er in de sterren stond geschreven in die nacht van 9 op 10 december 2007. Tot dit jaar. Tot je boven me uit ging torenen, brugklasser af was, je vrienden belangrijker werden dan je vader en ik, je stem steeds zwaarder raspte en bromde, sinds je me langzaam maar zeker ontglipte. En ik wist ineens, wat ook de reden is, je kan het dragen.
Ik wilde je door het scherm trekken
Toch huilde ik de ogen uit mijn hoofd toen ik deze week in mijn Facebookherinneringen een foto zag van rupsenbroodjes. We bakten ze tien jaar geleden bij het afscheid op het kinderdagverblijf. Een dag later kreeg ik een filmpje voorgeschoteld waarin je ‘ei ei ei we zijn zo blij’ zong op diezelfde kleuterverjaardag. Je stemmetje onherkenbaar, je piekharen zoveel blonder dan nu, je ogen groot en glanzend, de kinderwangen bol en rood. Ik wilde je door het scherm trekken, op mijn schoot zetten, door je haar strijken, mijn neus in je nek leggen, je kindergeur opsnuiven, ik wilde de badkamer in komen lopen en je lijfje zien, gewoon helemaal van top tot teen, er een handdoek omheen wikkelen en je droog wrijven. Ik wilde je kunnen troosten, je nog eens helpen met grootse emoties die je konden overspoelen. Dat al die dingen nooit vanzelf gingen, vergat ik voor het gemak even.
In de afgelopen veertien jaar was jij het zo vaak die ze lostrok, mijn vastzittende tranen. Je keerde wat ik dacht te weten, wat ik kende, waarvan ik dacht dat het normaal was, ondersteboven en binnenstebuiten. Ik ben boos geweest, heb me zorgen gemaakt, me onmachtig gevoeld, ben uit elkaar geknald van trots, en heb ongelofelijk veel om en met je gelachen. Niet gek dat ik een boek aan je opdroeg. Ik heb gevoelens en emoties er laten zijn, ik heb je hopelijk een basis gegeven. En nu ga je er echt mee op weg, ontdekken wie je zelf bent. Dát maakt die oude foto’s en filmpjes bijna hartverscheurend, het is een afscheid van wat was, en toch ook de vraag was het genoeg? Had ik meer, had ik anders, had ik beter gekund?
Je wilde een tweepersoonsbed voor je verjaardag. Niet omdat je het met iemand wil delen, maar omdat je dan nog lekkerder ligt op de plek waar je steeds meer tijd doorbrengt, in je eentje op je zolderkamer. Je kreeg het, want ik doe mee, echt, ik laat je los, steeds meer. Want dat hoort zo, ik heb je alleen maar even gekregen, te leen, om je op weg te helpen.
Blijf alles altijd briesend ter discussie stellen. En wat er ook gebeurt. Weet dat je het kan dragen.’
Het boek van Miloe
Het boek Daar praten wij niet over van Miloe gaat over haar oma, Sacha Gerdes, die in de jaren dertig opgroeide in een welvarend gezin in ’t Gooi. Haar vader, kunstschilder Ed Gerdes, ontwikkelt na de dramatische scheiding van Sacha’s moeder sympathie voor het nationaalsocialisme. Sacha wordt heen en weer geslingerd tussen de liefde voor haar vader en haar afschuw van de NSB, waarin hij een steeds prominentere rol gaat spelen. Ook al zwijgt de familie na de oorlog over Ed Gerdes en zijn werk, zijn ‘foute’ keuze zal Sacha haar leven lang blijven achtervolgen. Miloe had een moeizame relatie met haar grillige oma en besloot bijna twintig jaar na haar dood om niet alleen Sacha’s levensverhaal te reconstrueren, maar ook te onderzoeken in hoeverre dat haar en haar kinderen nog steeds beïnvloedt.
Geen reacties