Leer

Ontdek de kunst van het Scandinavische opvoeden

De Noorse Hedvig Montgomery, psycholoog en familietherapeut, schreef een mooi en hip vormgegeven boek dat eruit ziet als iets waar je zin van krijgt om het te lezen. Toch merkte ik dat ik het, als versbakken moeder, een beetje uitstelde om ermee te beginnen – uit angst dat ik dingen zou tegenkomen die net anders geadviseerd zouden worden dan ik tot nu toe doe. Ik wil natuurlijk niet horen dat ik het niet goed doe, juist nu ik zo hard probeer om alles zo goed als mogelijk voor mijn kleintje te doen,al is hij nog maar 6 weken oud (of ja, jong).

Gelukkig vermeldt de schrijfster al op pagina 2 dat ze niet met het boek wil laten zien hoe je de perfecte ouder wordt, want die bestaat tenslotte niet. Als je maar ‘goed genoeg’ bent. En dat herken ik van tijdens mijn opleiding tot psychotherapeut, waarbij ook vaak de nadruk werd gelegd op het belang van de good enough parent. Als belangrijkste taak in het leven van een ouder beschrijft Montgomery het smeden en beschermen van de band tussen jou en je kind (dat klinkt in ieder geval leuk!). Dat is ook meteen de eerste van de zeven stappen waar het boek om draait. Bij de meeste stappen reikt de schrijfster ook handvatten en toepassingen aan per leeftijdscategorie, wat dit boek voor alle ouders nuttig maakt.

1. De band tussen jou en je kind staat centraal

De band oftewel het contact tussen jou en je kind staat gedurende de hele opvoeding centraal, samen met de geborgenheid die eraan ten grondslag ligt. De schrijfster deelt de belangrijkste bouwstenen hiervoor en de grootste les lijkt vooral te zijn om er altijd voor je kind te zijn en ervoor te zorgen dat jullie band blijft bestaan, no matter what. Dus ook als je je even geen raad weet met de woede-uitbarsting van je kind: blijf bij hem en laat hem zien dat het uiteindelijk over gaat en beter wordt. Met een spruit van 6 weken klinkt dit als muziek in mijn oren. Benieuwd hoe ik dit doe tijdens de peuterpubertijd…

2. Leren hoe je heftige emoties de baas wordt

Ook voor stap 2 is geborgenheid, net als troost, heel belangrijk. Het helpt bij het leren reguleren van emoties. En dit helpt weer bij het makkelijker aangaan van uitdagingen en in contact met anderen in het leven. Montgomery ziet de hersenen van een pasgeboren baby als een benedenverdieping (al kant en klaar) en bovenverdieping (nog te vervolmaken) van een huis. Ze legt uit wat we wél en niet van jonge kinderen mogen verwachten gezien de ontwikkeling van hun brein. Kinderen reageren niet altijd tactvol en het is aan ons, hun ouders, om uit te zoeken wat ze precies bedoelen. De schrijfster reikt handvatten aan hoe je dat als ouder kunt doen en ze laat zien hoe belangrijk het is om je bewust te zijn van je eigen reacties op de emoties van je kind. Hier zie ik een uitdaging….

3. Je kind loslaten

Het is belangrijk voor kinderen om hun eigen geheimpjes te hebben, om uitdagingen aan te gaan die ze aan kunnen en om zelfstandig te leren spelen. Daarvoor moet jij als ouder je angsten overwinnen. Ja, ja ik weet het, maar als ik naar mijn baby kijk, weet ik niet of ik dit nu al wil horen. Maar zoals Montgomery zegt: “Bange ouders verstikken het contact met hun kind en belemmeren de ontwikkeling van hun kind.”

4. Hoe om te gaan met heftige situaties

Woede-uitbarstingen, groot verdriet of niet doen wat je vraagt: kinderen brengen nogal wat uitdagingen met zich mee. Veiligheid en geborgenheid zijn juist dan wat ze nodig hebben, zegt Montgomery. Want hoe lastig ook, vooral dat zijn de momenten waarop je kind jou het hardst nodig heeft. Wat ons als ouder helpt om dat te kunnen bieden wat het kind dan vraagt: probeer je in te leven in je kind, heb geduld, neem de tijd. Kortom, rust en begrip zijn key. Daarbij helpt het enorm om in ieder geval eerst zélf rustig te zijn (of worden) en om de afstand tussen jou en het kind zo klein mogelijk te maken en houden. Als violiste vergelijkt Montgomery het afstemmen van de ouder op diens kind met het spelen van een muzikaal duet. De prachtige beeldspraak zorgt ervoor dat je voélt wat ze bedoelt. Tot slot reikt Montgomery een stappenplan aan voor het geval de situatie echt uit de hand dreigt te lopen (bij die pagina maak ik alvast een ezelsoor voor mogelijke toekomstige noodsituaties).

5. Het redden van je relatie (en je gezin)

Hoe houd je de liefde tussen jou en je partner in stand of hoe win je die weer terug, te midden van al die gezinsdrukte? Dat lees je in dit hoofdstuk. Net als waarom het voor je kind niet goed is om altijd in de belangstelling te staan en waarom het voor je relatie heel slecht is om dingen waar je tegenaan loopt stil te zwijgen. Het lijstje met tips voor een betere relatie is voor iedereen een fijne extra, of je nu een stabiele partnerrelatie hebt of niet. Voor ons was de eerste zomervakantie met kind, ook al bleven we gewoon thuis, al een redelijke uitdaging. Hoeveel voedingen geeft papa en hoeveel mama? En heb jij wel evenveel luiers verschoond als ik, of mag ik nu heel even op de wc gaan zitten Netflixen? Ik denk dat ik dit hoofdstuk dus nog wel eens vaker erbij pak om nog eens te lezen…

6. Grenzen en consequenties

In deze stap beschrijft Montgomery hoe je duidelijk grenzen aangeeft, niet te boos wordt en ervoor zorgt dat juist de kaders overheersen en niet onze autoriteit. Ook hierbij is vooral de band tussen jou en je kind belangrijk. Zorg ervoor dat je je kind goed kent en pas je gedrag, taal en ook je eventuele boosheid daarop aan. En wat betreft het woord ‘nee’: Montgomery reikt een ware checklist aan hoe ermee om te gaan. Goeie les voor mij uit dit hoofdstuk is dat het helpend is om me te beseffen dat we allemaal wel eens fouten maken en dat die ook altijd te herstellen zijn.

7. Het doorbreken van oude patronen

“Durf naar je eigen achtergrond te kijken en uit te zoeken waarom je reageert zoals je doet. Kijk in de spiegel en reflecteer op jezelf, want dan maakt het hebben van kinderen je gelukkiger,” aldus Montgomery. Ook in dit hoofdstuk weer een paar checklists; over het aan de slag gaan met de automatische piloot en een checklist voor in tijden van nood. Tot slot passen de tips over het omgaan met sociale media en gamen helemaal in de huidige tijd. Naast de zeven stappen bevat het boek ook:

  • tips op het gebied van slapen;
  • adviezen om je kind echt ’te zien’;
  • tips om vreugde te delen in plaats van je kind te beoordelen;
  • een stappenplan hoe je je kind het beste kunt aanmoedigen;
  • tips in geval van ruzie;
  • info over hoe de liefde tussen broertjes en zusjes werkt;
  • het advies om aandachtspunten in de opvoeding te hanteren en niet over te veel zaken ‘strijd’ te voeren in huis, waarbij het tegelijkertijd belangrijk is om te beseffen dat het niet áltijd leuk kan zijn, dus ben tevreden met enkele fijne uren per dag.

Ik las inhoudelijk misschien niet heel veel schrikbarend nieuws, misschien ook doordat ik in mijn opleiding veel soortgelijke informatie tot mij heb genomen. Wel was de manier waaróp de schrijfster haar visie op opvoeden brengt voor mij nieuw, fris en nieuwsgierigmakend. Bovendien las ik dit boek vooral als moeder. En in die hoedanigheid was het prettig om vooral door de inhoud van het boek bevestigd te worden in mijn gedachten en ideeën over hoe ik mijn kind graag wil opvoeden. De handvatten die Montgomery aanreikt, bieden een praktische verrijking die ik in de toekomst zomaar eens hard zou kunnen gaan gebruiken. Net als de taal: ze geeft voorbeelden van hoe je in lastige situaties met je kind het contact kunt behouden en van manieren om je kind beter te leren begrijpen. Heel fijn en praktisch voor in the heat of the moment.

Als psycholoog en psychotherapeut zal ik zowel dit boek als geheel, als de zeven stappen, de tips en checklists eruit, vast regelmatig aan mensen meegeven en adviseren. En als moeder weet ik zeker dat ik, zodra ik in de opvoeding van mijn zoon word uitgedaagd, dit boek erbij zal pakken om terug te lezen wat nu ook alweer juist wel en niet handig is om te doen, waarmee ik mijn kind en mezelf kan helpen op weg naar een groter begrip van mijn kind en een zo groot mogelijke nabijheid, veiligheid en geborgenheid tussen ons.

Het boek De zeven stappen naar succesvol ouderschap – basisboek kwam dit voorjaar in het Nederlands uit en is verkrijgbaar in de boekwinkels en hier online. Het kost €17,99.

Vorige bericht Volgende bericht

Ook leuk

Geen reacties

Laat je reactie achter