Leer

Feiten en fabels over de zwangerschap ontkracht

Wie kent ze niet, de zwangerschapsmythes? Dat je een meisje krijgt als je ‘naar voren draagt’, dat je je hersens verliest zodat je de traumatische ervaring van de bevalling snel weer kunt vergeten. Of dat je voeten groeien als je zwanger bent. Ik kreeg dit jaar het boek Zoete kinderen eten geen suiker. Een heel leuk boekje dat fijn is geschreven door Ionica Smeets. Als kersverse ouder én wetenschapper onderzocht zij een aantal hardnekkige mythes en bakerpraatjes. In het kader van de #RelaxMamaZwangerweek bespreek ik hieronder vier mythes uit haar boek die met zwangerschap te maken hebben. 

1. Als je veel misselijk bent, krijg je een meisje!

Er doen een heleboel verhalen en methodes de ronde om te voorspellen of je een jongetje of een meisje krijgt. Mijn favoriete is een ring aan een touwtje boven je buik laten bungelen en kijken of hij een rondje draait of wat heen weer slingert. Bij een rondje zou je een jongen krijgen, heen en weer slingeren betekent dat er een meisjesbaby in je buik zit.

Andere mensen voorspellen het geslacht op gevoel, vragen of je veel misselijk bent, of je enorme vreetkicks hebt, of kijken naar de vorm van je buik. Ionica Smeets dook wat onderzoeken in en ontkracht in haar boek eigenlijk al deze theorieën. Ionica: “Zwangerschapsmisselijkheid bleek grondig onderzocht door Zweedse artsen. Zwangere vrouwen die in het ziekenhuis behandeld werden voor braken bleken 55% kans op een meisje te hebben.” Dit wordt verklaard doordat er bij de zwangerschap van een meisje een grotere hoeveelheid hormonen vrijkomt. Goed, iets meer kans op een meisje dus bij veel misselijkheid. Maar nog steeds 45% kans op een jongen.

“Voor alle andere voorspellingen op dit gebied leekt geen bewijs te zijn,” aldus Ionica. Zelfs de moederlijke intuïtie haalt ze onderuit. Ze schrijft zelfs dat moeders die heel zeker wisten wat het zou worden het juist het vaakst verkeerd hadden. ‘So far’ voor ons moedergevoel dus!

2. Vrouwen met borstvoeding zijn sneller weer op gewicht

In het hoofdstuk ‘Dun als Doutzen’ onderzoekt Ionica of het klopt wat Doutzen Kroes riep toen ze haar afslankgeheim onthulde: ‘Borstvoeding.’ Eerlijk gezegd heb ik dat ook altijd gedacht. Ik gaf twee keer borstvoeding en had het idee dat die baby’s van mij me behoorlijk opvraten. Ionica daarentegen, schrijft dat het haar maar niet lukt om weer op gewicht te komen terwijl ze alles “keurig volgens de adviezen die het voedingsbureau geeft aan borstvoeding gevende moeders” deed. Tijd voor wat onderzoeken dus. En wat blijkt? Het is een fabel. Ionica: “Amerikaanse onderzoekers ontdekten dat borstvoeding er vooral voor zorgt dat vrouwen ánders afvallen. […] In dit onderzoek was er na zes maanden geen verschil tussen het gewichtsverlies van de flessenmoeders en de borstvoedingsmoeders.” En dit wordt ook bevestigd door allerlei andere onderzoeken voegt Ionica toe.

3. Als je zwanger bent groeit niet alleen je buik, ook je voeten groeien

In het hoofdstuk ‘Op grote voet’ onderzoekt Ionica hoe het komt dat ze na de geboorte van haar zoontje Tex haar lievelingslaarzen niet meer past. Ik heb het inderdaad van meerdere vrouwen gehoord, dat ze na hun zwangerschap hun schoenen niet meer passen. Zo heb ik ook een paar schoenen van mijn schoonzusje gekregen. Ionica dook in de wetenschappelijke literatuur en ontdekt dat een hele reeks studies bevestigen dat je voeten groter kunnen worden door een zwangerschap. Ionica: “de boosdoener is het hormoon relaxine, dat ervoor zorgt dat je bekken tijdens de zwangerschap wat losser wordt. […] Om precies te zijn ontspant relaxine je bindweefselbanden, zodat de bevalling wat soepeler gaat. Superhandig. Alleen werkt dit ontspannende hormoon ook op andere delen van je lichaam zoals je voeten. Combineer dat met die talloze extra zwangerschapskilo’s en je snapt dat je voeten een beetje doorzakken.”

Ionica vertelt dat deze groei in veel gevallen ook blijvend is. Gelukkig heeft ze wel een goed advies aan het einde van het hoofdstuk: “De beste oplossing is om met de kinderwagen naar de stad te gaan en mooie nieuwe laarzen te kopen.” Ik vind eigenlijk dat je die ook hebt verdiend als je voeten niet zijn gegroeid!

4. Je wordt vergeetachtig om herinnering aan ellendige bevallingen uit te wissen

Compleet blanco in de supermarkt staan voor het koelschap, je pincode vergeten, of zoals ik, gaan pinnen maar het geld vergeten mee te nemen. Iedereen die zwanger is, of ooit is geweest zal hier wel iets in herkennen. Maar hoe komt dat nou toch? Ionica legt uit dat het heel waarschijnlijk is dat “de vergeetachtigheid een neveneffect is van alle hormonen die door het zwangere lichaam razen. Die hormonen zorgen er onder andere voor dat er allerlei dingen veranderen in het brein van de aanstaande moeder: sommige delen worden actiever, op andere plekken komen er nieuwe cellen bij. Dat heeft allerlei positieve effecten: minder gevoeligheid voor stress en het beter herkennen van gezichtsuitdrukkingen.” Heb je nog nergens last van? Later in dit hoofdstuk over vergeetachtigheid vertelt Ionica dat uit een bepaald onderzoek blijkt dat vanaf de 29ste week het geheugen van zwangeren vaker begint te haperen en drie maanden na de bevalling presteerden de vrouwen uit dit onderzoek nog steeds slechter op een bepaalde taak.

Schermafbeelding 2016-03-31 om 20.07.43Maar niet getreurd lieve mensen. Ionica sluit het hoofdstuk af met de mededeling dat een sommige
positieve veranderingen in het moederbrein ook onomkeerbaar lijken.

En dat positieve verhaal hoorde ik ooit ook al eerder van wetenschapsjournalist Mark Mieras. Hij zei tegen mij: “het beste wat je brein kan overkomen is moeder worden.” Waarom hij dat zei, heb ik in dit blog opgeschreven!

zoete kinderen eten geenZoete kinderen eten geen suiker

Ionica Smeets is hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Leiden en moeder van Tex en Rifka. Naar aanleiding van haar eigen ervaringen met zwangerschap en moeder-zijn zocht ze bekende fabels op pedagogisch gebied op in wetenschappelijke literatuur en wijdde daar columns aan. Het boek Zoete kinderen eten geen suiker bevat een verzameling van deze artikelen. Onderwerpen zijn naast die uit dit blog onder meer eerste woordjes, voorlezen, muziek in de baarmoeder en schreeuwende peuters en nog veel meer! Het boek is geen handleiding voor het ouderschap, maar is bedoeld om rust te brengen bij onzekere ouders. Ik vind het een aanrader!

Dit blog schreef ik in de Relax Mama Masterclass-serie. Een reeks blogs waarin ik schrijf over de dingen die ik heb geleerd de afgelopen jaren. De andere Masterclasses vind je hier.

 

 

Vorige bericht Volgende bericht

Ook leuk

1 Reactie

  • Reageer Evelyne 6 mei 2017 at 11:26

    Wat een leuk boek zeg, zo kunnen mijn zwangere zus en zwangere ik alle goedbedoelde tips en weetjes van de omgeving tenminste een beetje relativeren en in het juiste perspectief zetten 😉 Ik ga ernaar op zoek!

  • Laat je reactie achter