Notitieboekje

Miloe heeft een zoon van 13 en dochter van 10 over wie we al heel wat blogs hebben kunnen lezen hier op de club. Ze schrijft natuurlijk niet alleen over haar kinderen. Misschien gaat het eigenlijk wel meer over haarzelf.

‘Ik vind het zo irritant dat ik een brok in mijn keel krijg als ik veel vragen moet beantwoorden.’ 
Ik rem om mijn tien-en-een-half jaar oude dochter die op slakkentempo achter me fietst aan te kunnen kijken. We hebben net het jaarlijkse ik-gesprek gehad op school, een beproeving voor een tamelijk introvert kind zoals zij. Veel serieuze vragen in korte tijd, een juf en meester die ze nog niet goed kent en alle aandacht gevestigd op haar. 

Haar terughoudendheid bij volwassenen levert haar vaak het predikaat afstandelijk, verlegen of moeilijk te peilen op. Herkenbaar voor mij. Zowel zij als ik hebben in gezelschap tijd nodig om op te warmen, tijd die er vaak niet is. Om te voorkomen dat we zitten te grienen in een gesprek, blijven we vaak wat op de vlakte. Liever zwijgen dan tranen is mijn credo, en ik zie hetzelfde bij mijn dochter. Tijdens het ik-gesprek waren haar wangen steeds roder geworden, ik zag haar nadrukkelijk slikken en draaien op haar stoel. Net toen ik haar te hulp wilde schieten, stond ze op, liep naar haar tafel en pakte een notitieboekje uit haar la. Ze ging weer zitten en las voor uit eigen werk. Ineens herinnerde ik me ons gesprek van een paar weken eerder, waarin ze vertelde dat ze het zo moeilijk vindt om op school te zeggen wat haar dwars zat of iets te vragen over wat ze niet begreep. Tegelijkertijd wilde ze het wel kwijt en was ze bang dat ze het vergat. Ik had een van haar tientallen notitieboekje gepakt. ‘Schrijf het op als je het niet kan zeggen.’

Ze weigerde te vertellen wat er aan de hand was

Een paar weken na het ik-gesprek op school keek ik op een maandagavond met mijn oudste naar Dreamschool toen ik haar boven hoorde huilen. Ik ging op de rand van haar bed zitten, zij trok haar kussen over haar hoofd en weigerde te vertellen wat er aan de hand was. Wel overhandigde ze me haar favoriete aaibare pandanotitieboekje. Ik las wat ze had opgeschreven, slikte even, stelde een paar vragen, bedacht samen met haar oplossingen en vertelde dat het oké is wat ze voelt, ook als ze het niet snapt. 

Toen ik even later Dreamschool verder keek, trof het me programma nog harder dan normaal. Wat er mis kan gaan in jonge levens, wat wordt opgepot en niet gezien. Ik weet dat deze jongeren niet het topje van de ijsberg zijn, ze zijn overal, maar we zien en horen maar zo weinig wat er in hen omgaat. Dreamschool doet dat wel, het laat zien waarom blowen zo aantrekkelijk is als je niet weet waar je met je emoties naar toe moet, dat een pester een kwetsbaar meisje is met een ziek broertje dat veel te weinig aandacht kreeg thuis, het toont hoeveel meiden te maken krijgen met de verwoestende gevolgen van seksueel geweld. 

‘Durven delen, durven openen is moeilijker dan wereldkampioen worden,’ hoor ik Lucia Rijker zeggen.

‘Niet praten maakt zo eenzaam,’ zegt een leerling. ‘Maar hoe leer je praten?’ 

Op Dreamschool doen ze dat onder andere door een brief te schrijven en die voor te lezen. Mijn tien-en-een-half-jarige pent nu elke avond de gevoelens die haar soms overspoelen in een pandanotitieboekje. Ik schreef zelf tientallen dagboeken vol. Papier is geduldig, papier oordeelt niet, papier zorgt dat je wordt gehoord. Ook als je het niet kan zeggen.