Breken

“En dan gaan we over drie jaar met z’n allen een feestje vieren,” zegt Lieve. Ik zit bij haar in bed op haar hoogslaper. Ze vindt het fijn om de dag nog even door te nemen voor ze gaat slapen. Wat was er leuk en niet leuk vandaag en welk cijfer krijgt deze dag? Nu wil ze nog even kletsen over haar tante die voor een paar jaar naar Amerika is geëmigreerd en wat we zullen doen als ze weer terug is. Ook met pépé en mémé, mijn vader en stiefmoeder. 

Maar pépé is ziek. Hij heeft ALS. Ze is gek op hem en hij op haar, zijn oudste en enige kleindochter. Ze ziet hoe de ziekte hem steeds verder afbreekt. Dat hij eerst een wandelstok had, toen een scootmobiel en nu in een volledig elektrische rolstoel zit en ik zijn eten snijd. Ze merkt hoe zijn stem steeds kleiner wordt en mijn verdriet groter.  

Over drie jaar. Ik denk even na over haar woorden. Dan zeg ik: “Ik ben bang dat pépé dan niet meer leeft.” Ze zegt niks en kijkt me een tel alleen maar aan. Het is alsof ik een glas laat vallen. Het valt in slow motion en slaat kapot op de vloer. Het breekt. Mijn dochter breekt. Ik zie haar ogen vollopen met tranen en ze stort zich in mijn armen. Ze huilt hard. Ik houd haar vast en streel haar haren. Ook bij mij komen tranen op die ik niet weg kan slikken.

Niet eerder sprak ik de woorden zo duidelijk uit. Ik durfde het niet, was bang voor hoe groot het verdriet zou zijn, bovenop mijn eigen verdriet. En nu weet ze het. Nu heb ik haar bewust gemaakt van dat zwaard van Damocles dat al een paar jaar boven ons hoofd hangt. Had ik haar dat moeten besparen?

Ik huil. Een verdrietig kind zorgt bij mij altijd voor tranen, maar nu is het niet alleen mijn moederhart dat huilt. Het is ook het hart van een dochter die haar vader gaat verliezen. Hoe kan ik mijn dochter troosten als ik zelf zo verdrietig ben?

Ik denk aan boekjes over rouw, over tekeningen maken, over het goede voorbeeld geven. Wat is goed rouwen? Haar armen klampen zich steeds vaster om mij heen. Ik laat haar niet los. Misschien is dit voor nu genoeg.