6 tips voor een betere schermtijd discussie

‘Wij, grote mensen, staren aan het einde van de dag in het vuurtje. De kinderen naar hun scherm,’ schrijf ik op Insta bij een vakantiefoto. Vijf kinderen op zitzakken en in de hangmat zitten in de gloed van hun schermpjes en het kampvuurtje. Het is best een idyllische foto. We hadden de hele dag aan het Zeeuwse strand gelegen, kuilen naar China gegraven, gefietst, op de camping in de speeltuin en op het springkussen gespeeld en nu was er rust in de tent. Een heerlijke dag, een prima afsluiting zo. Het is met dit mooie weer, en als er voldoende te doen is buiten niet heel ingewikkeld om de schermen te beperken en de balans te houden. Maar wat als al die afleiding van buiten straks weer weg is? Hoe hou je het dan een beetje in balans? Ik pakte wat tips van Mindy Brooks (expert op het gebied van kids en family bij Google) en vroeg op insta hoe jullie het doen en kom zo tot onderstaande tips!

1. (Samen) afspraken maken

Verschillende keren kreeg ik de tip ‘afspraken maken’ en dat is ook gelijk de eerste tips die Mindy Brooks geeft: ‘Op die manier hebben jij en je kind van tevoren gecommuniceerd over de grenzen en verwachtingen’, aldus Brooks. ‘Maak bijvoorbeeld duidelijk afspraken wanneer telefoons moeten worden uitgezet of opgeborgen, of wat voor activiteiten voorrang krijgen op schermgebruik. Je kunt dan altijd teruggrijpen op deze afspraken en een schermalternatief aanbieden. Zo kun je er samen voor zorgen dat de schermtijd niet te hoog oploopt.’

Ik moet hierbij denken aan wat ik in ons webinar ‘Help (en hoera!) een scherm‘ van opvoedkundige Tischa heb geleerd, en dat is dat afspraken iets anders zijn dan regels. Een afspraak is iets wat je samen maakt, een regel is wat wordt opgelegd. Een groot deel van de frustratie ontstaat niet zozeer door de schermtijd zelf, maar doordat iemand anders bepaalt hoelang en wanneer je kind mag kijken. Wij zouden het ook heel vervelend vinden als onze partner zou zeggen: ‘Je mag maar een kwartier per dag met je vriendinnen appen, pop.’ Als je het er op een rustig moment samen over hebt, blijken de meeste kinderen best te snappen dat drie uur gamen per dag niet zo gezond is en dat het belangrijk is om samen te eten. Bedenk met elkaar wat je redelijk vindt. Vandaar hier nog wat tips voor het maken van afspraken:

• Neem de tijd om ervoor te gaan zitten
• Bedenk het thema: schermgebruik, tijd, soorten apps
• Brainstorm over wat voor afspraken jullie zouden kunnen maken
• Kies uit alle mogelijke afspraken een aantal uit die jullie gaan uitvoeren
• Bedenk samen met de kinderen eventueel de consequentie van het niet nakomen van de afspraken
• Evalueer na een week en stel zo nodig de afspraken bij

2. Gebruik Family Link

Ik kende het nog niet, maar veel van jullie wel: Family Link. Dat is een app waarmee je op een Anroid-toestel of een Google Chromebook de schermtijd kunt beheren of tijdslimieten kunt instellen en waar mee je bijvoorbeeld de inhoud waartoe kinderen toegang hebben kunt beperken. Niet alleen Marloes gebruikt het, ook Maartje: ‘Sinds onze dochter een telefoon heeft gebruik ik Family Link; we zien wat ze wil installeren, hoe lang ze erop zit en zelf ziet ze ook hoe lang ze nog kan. We hebben door de week iets korter dan in het weekend tijd gegeven en kunnen haar ook tijd erbij geven wanneer het op is enzo.’
En Deirdre die het ook gebruikt zegt: ‘Ons bevalt Family Link goed. Ik kan gewoon vanaf m’n eigen telefoon de tablet uitzetten. Of apps goedkeuren. Ik heb een heleboel apps uitgezet, zoals YouTube. Die kan ik activeren als het nodig is. Ook heb ik er een nachtstand op. Dus tussen 21.00 en 7.00 uur kan je er niet op (telefoon alleen voor nood).’
Onze blogger Sanne voegt daar nog aan toe: ‘En ik vind het gewoon heel leuk om meldingen te krijgen als ‘Lieve heeft Furry Pet Friends geïnstalleerd’.

3. Verdiep je in de online wereld van je kind

Uit een onderzoek van Google en Ipsos is gebleken dat meer dan een kwart van de ouders met kinderen in de leeftijd van 12 tot 15 jaar geen idee heeft wat hun kind online doet. Mindy Brooks: ‘Toch is het belangrijk dat ouders op de hoogte zijn, zodat ze kunnen voorkomen dat hun kind wordt blootgesteld aan onveilige inhoud.’ Dit is een onderdeel dat Tischa en ik ook uitgebreid in ons webinar bespreken. Wéét wat ze kijken of wat ze spelen.

Het is soms moeilijk voor te stellen dat het leuk is om al minecraftend een ministad te bouwen
of als SuperMario almaar rondjes door hetzelfde zenuwslopende energieveld te rennen, maar kinderen zijn er dol op. Daar kun je natuurlijk badinerend over doen, dat heeft alleen weinig nut. Vergelijk gamen op een tablet met een goed boek of een bijzondere film voor ons. Het is een belevenis. Wat kinderen doen op een tablet of computer, hoort bij hun belevingswereld, net zo goed als buiten spelen of naar school gaan. Het is voor jezelf en je kind leuk als je erachter probeert te komen wat die ‘schermwereld’ voor hem betekent. Wees nieuwsgierig, stel vragen. Wat ben je aan het bouwen? Wat wil je me laten zien? Niet (alleen) omdat je dan kunt voorkomen dat ze iets verkeerds zien, of omdat je ze dan kunt controleren, maar zo krijg je een extra inkijkje in het brein van je kind. Dus: kijk mee, weet wat je kind doet en met wie hij/zij contact heeft, stel vragen uit oprechte interesse, speel mee en laat je kind de gids zijn. Er zouden zo maar eens hele leuke gesprekken uit kunnen ontstaan!

4. Nog vijf minuten!

Deze tip is eigenlijk zo eenvoudig, maar tegelijkertijd zó effectief. Zomaar zeggen: ‘De tijd zit erop’ is voor de meeste kinderen nogal bruut. Nogal logisch, als je zelf net midden in een leuk groepsgesprek zit, wil je ook niet dat iemand roept: ‘Nú moet-ie uit. Nú! Nú! Nú!’ Ga daarom een paar minuten voor het einde van de tijd bij je kind zitten en zeg hem dat de tijd er bijna op zit. Zodra het programma is afgelopen of een level is behaald, zeg je dat het een goed moment is om het scherm uit te zetten. En maak geen punt van een paar minuutjes langer, en is het korter, tel die minuten dan eens bij de volgende keer op.

5. Toon begrip

Natuurlijk kan het gebeuren dat je kind nog steeds flink baalt dat zijn schermtijd op is. Laat zien dat je dat snapt. Zeg bijvoorbeeld ‘Je baalt ervan, hè? Je was net zo lekker bezig’ of ‘Kon je maar de hele dag filmpjes kijken hè’. Dit zorgt ervoor dat je kind zich een stuk beter begrepen voelt dan als je zegt: ‘Jeetje, is het nou nog niet genoeg? Je hebt net een heel uur zitten computeren.’ Toon begrip, beeldschermgebruik is een beetje verslavend, ook voor volwassenen en het is niet leuk om ermee te moeten stoppen.

6. Relax!

Terwijl ik dit artikel aan het typen ben ligt mijn net 12-jarige nog in zijn bed met zijn tablet. Al best lang. En ik vind het wel even prima. Want ik weet dat hij de afgelopen dag zijn scherm nauwelijks heeft gezien omdat hij te druk was met speeldates met zijn vriendje. En ik weet ook dat hij nu filmpjes zit te kijken, maar dat hij op andere momenten een game doet en weer op een ander moment zelf animaties maakt op dat scherm.

Zoals met alles geldt ook hier het eeuwenoude saaie advies: balans is goeoeoed. Houdt je kind van gamen, maar speelt hij ook genoeg buiten? Krijgt hij voldoende slaap en rust? Heeft-ie voldoende tijd en energie over voor andere hobby’s en zijn vriendjes? Gaat het lekker op school en doet hij nog leuke dingen met de rest van het gezin? Dan zit het waarschijnlijk wel goed en zijn expliciete afspraken misschien helemaal niet nodig. Gebruik je gezonde verstand en kijk goed naar je kind. Maar als jouw gevoel zegt dat de balans zoek is, dan is het misschien tijd om in te grijpen. En kijk dan nog eens goed naar de tips hierboven!