Frauke is een Belgische moeder. Ze woont met haar gezin in de rand rond Brussel. Begin vorig jaar verloor Frauke haar partner Olivier, en verloren de kinderen Elise (13) en Tristan (11) hun vader na een jarenlange ziekte.
‘Ik wil ook een graf voor mijn papa.’
Mijn dochter staat met haar grootouders op de begraafplaats. Het is 1 november, Allerheiligen, de drukste dag van het jaar. Ze komen bekenden tegen – ‘Is het al zo lang geleden? O wat is je kleindochter groot geworden’ – en houden, op weg naar ‘hun’ graven, een heuse bedevaart: ‘… en dit is de dochter van de buur van oma, die op links, die omkwam bij een ongeval.’
Het kerkhof is één bloemenzee, kleurrijke chrysanten op nagenoeg elk graf – ‘Wat zielig oma, die graven waar niemand iets gezet heeft.’ Oma zou er bijna zelf een bloem op plaatsen. De geest van de doden hangt in de lucht, en de liefde voor al die overledenen hangt als een parfum rond de begraafplaats. ‘Ik wil ook een plekje voor mijn papa.’
Ik sta met tranen in de ogen in de keuken
Die woorden krijg ik uit tweede hand te horen wanneer ik mijn dochter na haar week vakantie bij oma en opa ophaal. Zelf zal ze het me niet vertellen, maar haar oma is al te graag de boodschapper. Ik sta met tranen in de ogen in de keuken van mijn ouders, en laat het over me komen.
Mijn man heeft voorlopig een plekje in zijn eigen bibliotheek, tussen zijn o zo geliefde Kuifjestrips. Eens ik er klaar voor was, zou ik de as verstrooien op zijn lievelingplekjes: zijn werkplek – de Europese wijk hier in Brussel – de Noordzee, en nog vele andere plaatsen.
Twee jaar later ben ik er nog steeds niet klaar voor en lijkt het verstrooien me niet meer het allerbeste idee. En klinkt er dus plots een nieuwe stem in de debatten.
Mijn dochter vraagt medezeggenschap in het verlies om onze geliefde, ze wil het verhaal mee schrijven.
Ze zoekt al twee jaar naar haar manier van rouwen, van hem zich toe-eigenen, en komt daar voor het eerst voor uit. Wanneer ik het onderwerp met haar aansnijd, praat ik niet meer met het kind van twee jaar terug. Ik praat met een puber die haar van haar meest volwassen kant toont en weet wat ze wil. Op haar manier kunnen rouwen om haar papa. En daar hoort een graf bij.
We bezoeken en bediscussiëren samen alle plekjes
Dus bel ik de begrafenisondernemer van toen. En bezoeken we op zondagmiddag begraafplaatsen op zoek naar het mooiste plekje voor haar papa. Eentje waar het rustig is, waar het weids is en met zicht op de velden. Waar ze op de fiets in haar eentje naartoe kan.
We bezoeken en bediscussiëren samen alle plekjes, en ik voel dat het goed is. In al haar wijsheid, heeft mijn dochter het antwoord gevonden op mijn besluiteloosheid, en voel ik dat niet enkel zij, maar ook ik er klaar voor ben: om mijn man te delen met de buitenwereld, en te erkennen dat hij er echt, echt niet meer is.
In mijn hoofd zie ik het graf al helemaal voor me, het hele jaar door getooid met bloemen en steentjes en bezoekjes.
Geen reacties