Help mijn kind kan niet slapen. 13 tips van De Slaapservice.

Zondag 8 september is de eerste aflevering van De Slaapservice te zien op NPO Zapp. Een nieuw jeugdprogramma van de VPRO waarin presentatrice Marijn Frank op bezoek gaat bij kinderen die niet goed kunnen slapen. Gewapend met een knalgroene koffer vol slaaptechnieken gaat ze in gesprek met de kinderen terwijl ze samen in bed liggen. Ik mocht samen met Teun aflevering 1 al vooruit kijken (leuk!) en mocht bij Marijn op visite om met haar over het programma en over (inslaap)problemen bij kinderen te praten. Is Marijn na dit programma slaapexpert? En heeft ze nog goede tips? Hoewel Teun als hij eenmaal slaapt met geen zes kanonnen wakker is te krijgen, duurt het soms wel even voor het zover is.

Marijn is moeder van de 7-jarige Sally en 2-jarige Robby. Ik ging ervan uit dat deze twee haar inspiratiebron waren voor dit programma, maar niets is minder waar. Haar kinderen blijken best goede slapers te zijn en zelf kan ze er ook wat van. Haar inspiratie om dit programma te maken stamt uit de tijd voordat ze moeder werd. In 2012 maakte ze de documentaire Bente’s stem, over de elfjarige Voice Kids-ster Bente. Ze interviewde Bente vaak terwijl ze samen in bed lagen. “Bij die interviews was er steeds een hele goede sfeer. Het bleek een hele fijne manier om de dag te overdenken.” En dat was de basis voor dit nieuwe programma.

Voor De Slaapservice ging Marijn bij tien verschillende kinderen langs om aan de slag te gaan met hun slaapproblemen. Zoals bij Diablo die last had van nachtmerries, bij Fleur die schaduwen in haar slaapkamer ziet en bij Yigit die piekert of hij wel vriendjes kan maken op zijn nieuwe school. Bij ieder kind trekt Marijn andere slaaptechnieken uit haar koffer. Maar ze noemt zichzelf nog geen slaapexpert. “Ik ben een programmamaker,” zegt ze stellig. Maar als we samen langs een paar veelvoorkomende slaapproblemen bij kinderen lopen, dan moet ik zeggen dat ze toch meer expert is geworden dan ze zich waarschijnlijk zelf realiseert.

De klap-techniek om je zorgen weg te klappen

Tijdens ons gesprek schudt ze namelijk heel wat nuttige slaaptechnieken uit haar mouw. Eén van haar favoriete technieken, die ze zelf ook graag gebruikt, komt uit de aflevering met Jaslyn. Jaslyn is een meisje dat op hoog niveau aan taekwondo doet. Als ze een spannende wedstrijd heeft, ligt ze vaak nachten wakker omdat ze piekert over wat er allemaal mis kan gaan. Met haar deed Marijn de klaptechniek. Ze vroeg Jaslyn om fluisterend op te sommen wat ze dacht dat er allemaal mis kon gaan tijdens de wedstrijd. Nadat ze alles had benoemd moest ze dit afsluiten door hard in haar handen te klappen, om vervolgens allemaal leuke dingen te fluisteren. “Het werkt om zo de vervelende gedachtes te stoppen,” legt Marijn uit, die deze techniek zelf ook nog wel eens gebruikt als ze aan het malen is.

Beschermende knuffels-techniek

Een andere techniek die Marijn goed is bijgebleven en die ze ook wel eens bij haar dochter Sally toepast, is de techniek die je in de uitzending met Fleur terugziet. Fleur is bang voor de schaduwen in haar kamer. Samen met Fleur is Marijn op de enge plekken in de slaapkamer knuffels gaan neerzetten: de beschermende knuffels, waardoor de kamer voor Fleur een stuk veiliger aanvoelde.

Vampier-spray-techniek

“Het belangrijkste is vooral dat je de angst van het kind serieus neemt,” zegt Marijn. Bij Fleur was dat de angst voor schaduwen, Ylse uit aflevering 9 is bang voor monsters en vampieren. Misschien weten ze wel dat de schaduwen in het echt niets doen en dat vampieren niet bestaan, maar hun angst is echt. Voor Ylse bleek de oplossing te zitten in een zelfgemaakte vampieren-spray. Samen met Marijn brouwde ze een mengsel van cola, lavendel en knoflook en daarmee verjoegen ze de monsters.

Het mannetje dat je van binnen schildert

Veel ouders vragen zich af hoe ze hun kind kunnen helpen dat nog veel te druk is in zijn of haar hoofd. Dat is ook bij Teuns niet-kunnen-inslapen het grootste ding. Zijn hoofd houdt niet op met dingen bedenken. “Hoe help je zo’n kind goed met ontprikkelen?” vroeg ik Marijn daarom ook. Ze denkt even na hoe ze dat zelf doet bij dochter Sally die ook nog vaak druk is voordat ze moet slapen en komt dan met een paar tips: “Sally gaat om een uur of half acht naar bed. Dan mag ze nog een half uur lezen, vaak is dat een stripje. Daar wordt ze rustig van. Na dat half uur zingen we nog een liedje, kletsen we nog even en dan gaat ze rond half negen slapen.” Welke techniek ze zelf wel eens hanteert als ze niet kan slapen is de meditatietechniek van het mannetje dat je van binnen schildert. “Dat mannetje begint bij je tenen en schildert je helemaal van binnen tot je bij je kruin bent.”

Nachtmerries verjagen

Het meeste indruk op Marijn maakte het verhaal van Diablo uit aflevering 3. “Diablo had last van zulke enge nachtmerries dat hij zelfs aan niemand durfde te vertellen waar ze over gingen. Omdat hij gek is op alles wat met het leger te maken heeft en ervan droomt om militair te worden, namen we hem mee naar een legerbasis waar we met hem gingen crossen met een tank en waar hij een gesprek had met een militair.” Die vertelde Diablo over zijn eigen angsten en hoe het hem heeft geholpen dat hij leerde praten over enge dingen. Aan het einde van de ontmoeting kreeg Diablo een amulet van hem, zodat hij als hij bang is, kan terugdenken aan dit gesprek.

“Ik denk dat bij veel kinderen het vooral al hielp dat er iemand met ze praatte over dingen waar ze mee zaten. Dat ik samen met ze keek waar het probleem nou echt vandaan komt,” zegt Marijn. Yaslin bleek niet alleen zenuwachtig voor wedstrijden te zijn, maar ze maakte zich ook zorgen over haar moeder die hartproblemen had. Voor Diablo vond ik het vooral heftig dat hij met niemand kon praten over zijn enge dromen. Ik hoop dat hij door onze aflevering heeft geleerd dat stoer en kwetsbaar zijn ook samen kan gaan en kan helpen.”

De rust nemen voor het ritueel

Marijn: “Voor deze kinderen in het programma had ik alle aandacht. Ik was natuurlijk aan het werk met ze, en ik houd van interviewen en proberen erachter te komen wat er achter een probleem zit. Thuis ben ik ’s avonds ook vaak moe en is het niet altijd makkelijk om de rust te nemen voor het slaapritueel.” Ja, ook Marijn is naast interviewer gewoon een moeder die wel eens “nu is het gewoon klaar” roept als haar zoontje voor de zoveelste keer zijn bed weer uit komt. Toch lijkt het erop dat als je zelf de rust kunt opbrengen om het avondritueel met aandacht en interesse van het kind te doen, dat een slok op een borrel scheelt. Ik bedenk me dat als ik zelf de rust heb en Teun met aandacht en een ritueel dat bij ons allebei past naar bed breng, het misschien uiteindelijk ook tijd kan schelen als ik eenmaal met m’n kop thee op de bank zit.

Doen wat past bij het kind en bij jou

“Wat ik bijna niet genoeg kan benadrukken,” zegt Marijn, “is hoe persoonlijk oplossingen voor slaapproblemen zijn. Ieder kind en iedere ouder is weer anders, dus daar past iets anders bij.” Het leuke aan haar nieuwe programma is dat er iedere aflevering een paar verschillende slaaptechnieken aan bod komen. In totaal zijn er tien afleveringen dus als je ze allemaal ziet, dan heb je toch zo’n dertig technieken gekregen waar je inspiratie uit kunt opdoen. Maar wat ik misschien nog wel belangrijker vind: het laat kinderen die slaapproblemen hebben zien dat ze niet de enige zijn met dit soort problemen (en dat het niet stom is als je bang bent voor iets). En verder is het vooral een ouderwets leuk kinderprogramma dat zowel voor je kind als voor jou leuk is om naar te kijken.

De eerste aflevering van De Slaapservice op NPO Zapp is zondag 8 september en is dan wekelijks te zien om 18.20 uur. Je kunt het programma ook online terugkijken via Zapp.nl.

Nog zeven bonustips van Marijn In mijn gesprek kwamen nog veel meer tips en technieken aan bod. Hieronder nog zeven losse tips die je ongetwijfeld in de uitzendingen ook ziet terugkomen. Zorg ervoor dat je kinderen vlak voor het slapen gaan geen drukke spelletjes meer doen. Als je kinderen op één kamer slapen en ze last van elkaar hebben, kijk of je gordijnrails en gordijnen kunt ophangen om toch nog wat eigen ruimte te creëren. Laat ze voordat ze echt moeten slapen een half uur zelf lezen. Te druk hoofd? Doe een ademhalingsoefening. Adem eerste één tel in en één tel uit. Daarna twee tellen, drie, tot en met tien. En tel dan weer terug. Als je kinderen last hebben van geluiden, maak een ‘witteruismachine’ (zie aflevering 5 met Izzie) Let op wat voor video’s je kinderen kijken of welke games ze spelen. Sommige filmpjes maken meer indruk op kinderen dan je zou verwachten en kunnen invloed hebben op hun slaap. Heeft je kind echt chronische slaapproblemen waardoor hij of zij niet goed kan functioneren? Ga dan naar de huisarts en kijk of je kan worden doorverwezen naar een slaapcentrum bij jou in de buurt.