Ik luisterde de afgelopen tijd de biografie van Michelle Obama. Voor de tweede keer. De eerste keer hoorde ik haar eigen stem en luisterde ik hem in het Engels, nu in het Nederlands. En twee keer werd ik betoverd door haar verhaal.
Het deel waar de jonge Michelle en Barack verliefd op elkaar worden leest (of: luistert) als een heerlijke roman waarvan je de hoofdpersonages een soort van kent. En het deel waarin Barack de verkiezingen wint en ze in het Witte Huis gaan wonen geeft een enorm interessant inkijkje in het leven in een gouden kooi. Maar waarom ik het hier met jullie wil delen is vooral om een paar (levens)inzichten die Michelle heeft (of geeft), die volgens mij voor velen van ons waardevol zijn.
1. Er bestaan dingen die niemand je vertelt tot je er zelf middenin zit
Er zijn een paar dingen waarover Michelle een dossier zou willen aanleggen met de titel ‘Dingen die niemand je vertelt tot je er zelf middenin zit.’ Het eerste wat ze erin zou zetten gaat over miskramen. Zij en Barack probeerden zwanger te worden, maar dat lukte niet. “Het blijkt dat zelfs toegewijde doorzetters met een grote liefde voor elkaar en een robuuste werkhouding zichzelf niet kunnen dwingen zwanger te worden.” Wat ze ervan leerde is dat een miskraam eenzaam en pijnlijk is tot bijna op celniveau. En dat het niet jouw schuld is, terwijl je soms (per ongeluk) jezelf wel de schuld geeft. Dat het als een tragedie voelt, terwijl dat het niet is. Nadat ze erover sprak met vriendinnen leerde ze dat meer vrouwen dan ze ooit had kunnen denken miskramen hadden ervaren en leerde ze in te zien dat het geen fout van haar was, maar een ‘normaal biologisch probleempje’: Een bevrucht eitje dat om een vermoedelijk heel goede reden besloten had er de brui aan te geven.
Ander ding dat in dat mapje kwam was dat een parttimebaan, vooral als die een afgeschaalde versie is van je eerdere fulltime-betrekking een valkuil is. Voor Michelle betekende het dat ze nog steeds alle vergaderingen bezocht, zoals altijd en dat ze ook de meeste werkzaamheden bleef doen. Maar dan voor de helft van haar salaris en in de helft van de tijd. Parttime werken was niets voor haar. Ze leefde te veel in twee werelden. Ze dacht erover fulltime moeder te worden, zodat ze de baas zou zijn over één ding in plaats van twee. Zodat ze in haar hoofd niet steeds de strijd hoefde te voeren tussen concurrerende verhalen van thuis en werk. Tot ze een heel interessante fulltime baan kreeg aangeboden…
2. Het loont om je eigen behoeftes te kennen en die duidelijk te maken
“Als ik de baan zou aannemen, zou ik vanuit een positie van sterkte moeten werken, op voorwaarden die bij mijn gezinssituatie pasten,” schrijft ze als ze voor die fulltime betrekking wordt gevraagd. “Ik kon het doen, dacht ik, als ik niet werd overladen met overbodige vergaderingen en de speelruim te kreeg om mijn eigen tijd in te delen, thuis te werken wanneer ik dat nodig vond, het kantoor uit te rennen om mijn kinderen uit de opvang te halen of de kinderarts te bezoeken wanneer dat noodzakelijk was.”
En ze wilde niet meer parttime werken. “Ik wilde een fulltime-job met bijpassend salaris, zodat we ons makkelijk kinderopvang en huishoudelijke hulp konden veroorloven.” Ze legde (“enigszins schaamteloos,” zegt ze zelf) alles op tafel tijdens haar gesprek (ze had zelfs de drie maanden oude Sasha meegenomen). “Hoe het ook zou aflopen, ik wist dat ik in elk geval iets goeds voor mezelf had gedaan door mijn behoeften uit te spreken.”
Ze kreeg de baan. Op haar voorwaarden. En ik vond dit een prachtige les in duidelijk zijn. In het belang van je eigen behoeftes kennen, onder woorden kunnen brengen, én durven uitspreken. Het hélpt.
3. Het helpt om ‘mom friends’ te hebben
“Het moederschap had ook een aantal fantastische vriendschappen opgeleverd,” schrijft Michelle. Ze had zich aangesloten bij een groep vrouwelijke professionals met uiteenlopende carrières, die op min of meer hetzelfde moment kinderen hadden gekregen: “hoe meer kinderen er kwamen hoe hechter de groep werd,” schrijft ze. Het bracht haar niet alleen veel herkenning en een collectieve kracht, het leerde haar vooral ook dat er geen formule is voor moederschap. De moeders om haar heen deden het ieder op hun eigen manier. Sommigen werkten fulltime, sommigen parttime, sommigen vonden het goed dat hun peuters hotdogs aten en sommigen gaven alles als het maar volkoren was. Ze waren allemaal anders (of zoals ik jaren geleden in Relax Mama! al zei: die andere moeders doen ook maar wat). Michelle ontdekte: hoe de moeder het ook aanpakte, ieder kind maakte het prima. “Uiteindelijk, wist ik, zouden we elkaar helpen, wat er ook gebeurde, en zouden we het ook allemaal redden.”
4. Ook een sprookjeshuwelijk kent problemen
Alhoewel wij de Obama’s kennen als een altijd stralend stel, blijkt in haar boek dat de twee het niet altijd makkelijk hebben gehad. Niet heel gek. Barack was altijd al een hele drukke man met een volle agenda en bijvoorbeeld een ander idee van ‘op tijd komen’ dan zijn vrouw. Toen hun dochters klein waren liep Michelle hier hard tegenaan. “Ik voelde mijn geduld langzaam wegglijden totdat het op een gegeven moment van de helling gleed,” schrijft ze. “Als Barack thuiskwam, vond hij me woedend of niet aanspreekbaar, had ik alle lampen in huis uitgedaan en was nors gaan slapen.” De ruzies en onenigheden werden steeds intenser en Michelle haalde Barack over om in relatietherapie te gaan. Waar ze tot haar verbazing en schrik geen gelijk kreeg in al haar grieven. Helemaal niet zelfs. Maar waar ze wel leerde dat ze meer de baas was over haar eigen geluk dan ze zichzelf toestond. Ze ging inzien wat haar eigen aandeel was, én hoe ze beter kon luisteren naar haar eigen behoeftes binnen hun realtie en daar naar handelen. Ze leerde zelf grenzen stellen die voor haar en de meisjes werkten.
5. Als je niet wit bent, moet je twee (of drie of vier) keer zo hard werken
Eén van de aanleidingen dat ik het boek van Michelle voor de tweede keer oppakte, was de dood van George Floyd. En de aandacht voor #blacklivesmatter. Nu we weer allemaal met ons neus op de feiten zijn gedrukt dat er een verschil is in hoe mensen naar witte en gekleurde mensen kijken en dat white privilege echt (nog steeds) bestaat, dacht ik terug aan alles wat Michelle allemaal heeft overwonnen. In haar boek lees je hoe het voor haar (en dus voor heel veel vrouwen met een kleur) is om als enige donkere vrouw in een college-zaal te zitten, of in een vergadering. Hoe zij twee (of drie of vier) keer zo hard heeft moeten werken om op plekken te komen die voor anderen vanzelfsprekend zijn. Hoeveel moed ze moest hebben om haar mening te geven op plekken waar ze niet voor vol gezien werd. En hoe ze later voor meisjes als zijzelf opkwam en nog steeds opkomt. Dankzij Becoming kan ik me een klein beetje, maar dan ook een héél klein beetje, beter voorstellen hoe het voor mensen met een donkere kleur moet aanvoelen om te leven in een wereld die echt wel heel wit-georiënteerd is. En ook dat is weer een belangrijke les en bewustwording.
Nog veel meer inzichten – luister ze gratis
Dit zijn nog maar vijf inzichten die ik met jullie wil delen. Het liefst zou ik hier het hele boek weggeven. Er valt nog veel meer uit te halen. Zoals ik in mijn inleiding al zeg: ik luisterde het boek via Storytel. Ik luisterde naar Michelle als ik naar de bakker liep, als ik naar een afspraak reed of als ik stofzuigde. Omdat mijn eigen boek nu ook op Storytel staat kun je via mijn persoonlijke pagina Storytel 30 dagen gratis uitproberen, dus … je kun Michelles adviezen zo ook gratis tot je nemen. Kijk hier op mijn persoonlijke Storytel-pagina hoe dat werkt! (Daar vind je ook nog een paar extra boekentips van mij).
Becoming – het boek
Houd je veel meer van echte boeken? Het papieren boek kost €26,99 en is online hier te bestellen.
Geen reacties