Taboe

‘Ik lees ze met plezier hoor, jouw columns, maar ik krijg wel het gevoel dat je een schattige dochter hebt en een problematische zoon.’ Ze zei het achteloos, tussen een slok thee en een hap taart in. Ik kende haar amper, af en toe zagen we elkaar op een kinderverjaardag en wisselden wetenswaardigheden over onze kinderen uit. ‘Ik probeer vooral mijn eigen worsteling te beschrijven,’ mompelde ik nadat ik haar opmerking had verwerkt. ‘Het is niet mijn bedoeling om mijn zoon te betitelen als een probleemgeval.’ Ze knikte begripvol. ‘Tuurlijk. Het zal vast moeilijk voor je zijn.’

Ik vertelde het voorval een paar weken later aan een vriendin, die op haar beurt begripvol knikte. ‘Ik snap die opmerking wel. Soms lijkt het in je stukjes of je meer van haar dan van hem houdt.’ Verbluft keek ik haar aan, niet in staat haar van repliek te dienen. Nog weken bleven de woorden door mijn hoofd malen. Zat er een kern van waarheid in? Durfde ik dat niet toe te geven omdat het taboe te groot was? Ik dacht terug aan de gecompliceerde bevalling van mijn dochter. Ze had klem gezeten en kwam paars ter wereld. ‘Ik heb nog nooit een baby gezien die al zo jong kan lachen,’ zei de kraamhulp twee dagen later. Bijna acht jaar later lacht, zingt en huppelt ze nog steeds elke dag. De bevalling van haar 3,5 jaar oudere broer ging een stuk vlotter en voorspoediger, maar hij werd hard huilend en met gebalde vuisten geboren. Die twee dingen hield hij maanden vol. Zijn temperament is hij op zijn elfde nog niet verloren, net als zijn boosheid, extreem sterke eigen wil en grote gevoeligheid. Dat het leven met hem ingewikkelder is dan met haar, hoef ik denk ik niemand uit te leggen.

Maar er is ook een andere kant, ontdekte ik laatst op een begrafenis. Ik raakte in gesprek met een vriendin van een vriendin. De melancholie van een afscheid gecombineerd met wijn en bitterballen maakte me nogal loslippig over mijn zielenroerselen. Ik vertelde haar over de psychologen, trainingen, retraites en paardencoaches die ik de afgelopen jaren had bezocht, en wat me dat aan inzichten en groei had opgeleverd. ‘Zoiets zou ik ook eens moeten doen,’ verzuchtte ze bewonderend. ‘Maar ik heb het zo druk en de noodzaak is er toch net niet.’ Ik knikte, dat snapte ik. ‘Die noodzaak was er bij mij ook niet geweest zonder mijn oudste,’ antwoordde ik.

Toen ik mezelf een jaar of zes geleden voor de zoveelste keer huilend in de wc had opgesloten, besloot ik dat het genoeg was. Zijn woedebuien, de ruzies met mijn man over de juiste aanpak, de angst voor zijn en mijn toekomst, de uitputting van de dagelijkse strijd, ik kon het niet meer alleen. Met behulp van de paardencoaches, retraites, psychologen en trainingen ontdekte ik hoezeer mijn zoons gedrag ook over mij ging. Hoeveel moeite ik zelf had met boosheid, met conflicten, met mijn grenzen, met luisteren naar mijn gevoel. Ik zag pijnlijke momenten uit mijn leven onder ogen, momenten die ik zorgvuldig had opgeborgen in een hoekje van mijn geest. Ik voelde hoe mijn zoon alles wat ik al jaren succesvol had genegeerd naar boven had gehaald en er bovenop knalde.

Als mijn dochter een ronde, zachte, glanzende kiezel is die je steeds vastpakt en aait, is mijn zoon een hoekige edelsteen, die gaten maakt in je broekzak, die elke dag een andere kleur laat zien. Houd ik meer van glad en rond? Nee. Past glad en rond makkelijker in het dagelijks leven? Ja.

Hoekig kan pijnlijk en vermoeiend zijn, en scherpe kanten prikken vaak. Maar ze houden je ook wakker en alert. Mijn zoon vroeg me de dingen anders te bekijken en gaf me het grootste cadeau ooit. Mezelf.